CBSEEducationNCERT class 10thPunjab School Education Board(PSEB)

ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਂ : ਵਸਤੁਨਿਸ਼ਠ ਪ੍ਰਸ਼ਨ


ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ‘ਮਿਰਜ਼ਾ ਤੇ ਸਾਹਿਬਾਂ ਕਵਿਤਾ ਕਿਸ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੈ ?

ਉੱਤਰ : ਪੀਲੂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ‘ਸਾਹਿਤ-ਮਾਲਾ’ ਪਾਠ-ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਵਿਤਾ ਪੀਲੂ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਕਿੱਸੇ ਵਿੱਚੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ ?

ਜਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ. ਪੀਲੂ ਨੇ ਕਿਹੜਾ ਕਿੱਸਾ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ?

ਜਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ. ਪੀਲੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਤ-ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ?

ਉੱਤਰ ::’ਮਿਰਜ਼ਾ-ਸਾਹਿਬਾਂ ।’

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3. ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੇ ਬਾਪ ਦਾ ਨਾਂ ਕੀ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਖੀਵਾ ਖਾਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4. ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਪਿੱਛੋਂ ਖੀਵੇ ਖਾਨ ਦੇ ਦਰ ਉੱਤੇ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸੋਹਿਲੇ ਗਾਏ ?

ਉੱਤਰ : ਡੂੰਮਾਂ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5. ‘ਮਿਰਜ਼ਾ-ਸਾਹਿਬਾਂ’ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਦੀਆਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ?

ਉੱਤਰ : ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6. ‘ਪੀਲੂ ਨੇ ਛੈਲ ਹੋਈ ਮੁਟਿਆਰ’ ਸ਼ਬਦ ਕਿਸ ਲਈ ਵਰਤੇ ਹਨ ?

ਉੱਤਰ : ਸਾਹਿਬਾਂ ਲਈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7. ਮਿਰਜ਼ੇ ਦੇ ਬਾਪ ਦਾ ਨਾਂ ਕੀ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਬਿੰਝਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8. ਮਿਰਜ਼ੇ ਦਾ ਜਨਮ ਕਿਸ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ?

ਉੱਤਰ : ਖ਼ਰਲਾਂ ਦੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9. ਮਿਰਜ਼ੇ ਦਾ ਜਨਮ ਕਿਹੜੀ ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ?

ਉੱਤਰ : ਕਿੜਾਣਾ ਬਾਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10. ਸਾਹਿਬਾਂ ਤੇ ਮਿਰਜ਼ੇ ਦਾ ਪਿਆਰ ਕਿੱਥੇ ਪਿਆ?

ਜਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ. ਮਿਰਜ਼ਾ ਤੇ ਸਾਹਿਬਾਂ ਕਿੱਥੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ ?

ਉੱਤਰ : ਮਸੀਤ ਵਿੱਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11. ਜਦੋਂ ਸਾਹਿਬਾਂ ਮਸੀਤ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਫੱਟੀ ਲਿਖਣੀ ਹੀ ਸਿੱਖ ਰਹੀ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਮਿਰਜ਼ਾ ਕੀ ਪੜ੍ਹਨ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਕੁਰਾਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12. ਕਾਜ਼ੀ ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਲ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦੇਣ ਕਰਕੇ ਉਸਦੇ ਕੀ ਮਾਰਦਾ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਛਮਕਾਂ (ਸੋਟੀਆਂ) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13. ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਿਉਂ ਰਹਿ ਗਈ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਇਸ਼ਕ ਕਾਰਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14. ਸਾਹਿਬਾਂ ਪੰਸਾਰੀ ਦੀ ਹੱਟੀ ਉੱਤੇ ਕੀ ਲੈਣ ਗਈ ?

ਉੱਤਰ : ਤੇਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15. ਕਿਸ ਦੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤੀ ਦੇਖ ਕੇ ਪੰਸਾਰੀ ਨੂੰ ਤੱਕੜੀ ਫੜਨੀ ਤੇ ਧੜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਟਾ ਪਾਉਣਾ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ?

ਉੱਤਰ : ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16. ਬਾਣੀਏ ਨੇ ਸਾਹਿਬਾਂ ਨੂੰ ਤੇਲ ਦੇ ਭੁਲੇਖੇ ਕੀ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ?

ਉੱਤਰ : ਸ਼ਹਿਦ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 18. ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇਖ ਕੇ ਵਪਾਰ ਲਈ ਪਾਇਆ ਸੌਦਾ ਕੌਣ ਲੁਟਾ ਬੈਠਾ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਬਾਣੀਆ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 19. ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇਖ ਕੇ ਬਲਦ ਕਿਸ ਨੇ ਗਵਾ ਲਏ ਸਨ ?

ਉੱਤਰ : ਜੱਟ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 20. ਪੀਲੂ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਦੀ ਯਾਦ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਕਾਇਮ ਰਹੇਗੀ ?

ਉੱਤਰ : ਮਿਰਜ਼ਾ-ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 21. ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਾ ਬਾਣੀਏ ਅਤੇ ਜੱਟ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕਿਸ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ ਸੀ ?

ਜਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ. ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇਖ ਕੇ ਕੌਣ ਚੌੜ-ਚੁਪੱਟ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ?

ਉੱਤਰ : ਨਾਂਗੇ ਸਾਧੂ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 22. ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇਖ ਕੇ ਕਿੰਨੇ ਨਾਂਗੇ ਸਾਧੂ ਚੌੜ-ਚੁਪੱਟ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ?

ਉੱਤਰ : ਤਿੰਨ ਸੌ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 23. ਖੀਵੇ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਧੀ ਦਾ ਨਾਂ ਕੀ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਸਾਹਿਬਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 24. ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀਆਂ ਮੇਂਢੀਆਂ (ਵਾਲ) ਕਿਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਸਨ ?

ਉੱਤਰ : ਗਜ਼-ਗਜ਼ ਲੰਮੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 25. ਸਾਹਿਬਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਗੋਰਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 26. ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਕੀ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਜ਼ਹਿਰ ਪੀਣ ਲਈ/ਮਰਨ ਲਈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 27. ਮਿਰਜ਼ੇ ਨੂੰ ਕਿਸ ਨੇ ਸਾਹਿਬਾਂ ਨੂੰ ਉਧਾਲਣ ਲਈ ਜਾਣ ਤੋਂ ਵਰਜਿਆ ?

ਉੱਤਰ : ਮਾਂ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 28. ਮਿਰਜ਼ੇ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ‘ਸੱਪਾਂ, ਸ਼ੇਰਾਂ ਦੀ ਦੋਸਤੀ’ ਤੇ ‘ਤਪੀ ਕੜਾਹੀ ਤੇਲ ਦੀ ਕਿਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ?

ਉੱਤਰ : ਇਸ਼ਕ ਨੂੰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 29. ਮਿਰਜ਼ੇ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਾਹਦਾ ਡਰ ਦਿੱਤਾ ?

ਉੱਤਰ : ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 30. ਬੀਬੀ ਫ਼ਾਤਿਮਾ ਕੌਣ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਹੰਮਦ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਪੁੱਤਰੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 31. ਬੀਬੀ ਫ਼ਾਤਮਾ ਕਿਉਂ ਰੋਂਦੀ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਹਸਨ-ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਮੌਤ ਕਰਕੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 32. ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਮਾਹੌਲ ਸੀ?

ਉੱਤਰ : ਵਿਆਹ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 33. ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਬਾਹਰ ਕੌਣ ਬੈਠਾ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਨਾਨਕਿਆਂ-ਦਾਦਕਿਆਂ ਦਾ ਮੇਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 34. ਮਿਰਜ਼ੇ ਨੂੰ ਕਾਹਦਾ ਹੰਕਾਰ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 35. ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੇ ਭਰਾ (ਵੀਰ) ਦਾ ਨਾਂ ਕੀ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਸ਼ਮੀਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 36. ਸਾਹਿਬਾਂ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧੀ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਸਿਆਲਾਂ ਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 37. ਮਿਰਜ਼ੇ ਦਾ ਤਰਕਸ਼ ਜੰਡ ਉੱਤੇ ਕਿਸ ਨੇ ਟੰਗਿਆ ਸੀ ?

ਜਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ. ਮਿਰਜ਼ੇ ਨਾਲ ਮੰਦਾ ਕਿਸ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਸਾਹਿਬਾਂ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 38. ਬੀਬੀ ਫ਼ਾਤਮਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਜੋੜੀ ਦੇ ਨਾਂ ਕੀ ਸਨ?

ਉੱਤਰ : ਹਸਨ ਤੇ ਹੁਸੈਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 39. ਮਿਰਜ਼ੇ ਦੀ ਮੌਤ ਕਾਹਦੇ ਨਾਲ ਹੋਈ ?

ਉੱਤਰ : ਤੀਰ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 40. ਮਿਰਜ਼ੇ ਦੇ ਤਰਕਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਤੀਰ ਸਨ?

ਉੱਤਰ : ਤਿੰਨ ਸੌ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 41. ਮਿਰਜ਼ੇ ਦੀ ਮੌਤ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ (ਕਮੀ) ਕਾਰਨ ਹੋਈ?

ਉੱਤਰ : ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 42. ਪੀਲੂ ਅਨੁਸਾਰ ਮਿਰਜ਼ੇ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਲਾ ਮਲਕੁਲ ਮੌਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੌਣ ਸੀ?

ਉੱਤਰ : ਖ਼ੁਦੀ-ਗ਼ੁਮਾਨ/ਹੰਕਾਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 43. ਪੀਲੂ ਕਿਸ ਕਾਵਿ-ਧਾਰਾ ਦਾ ਕਵੀ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ : ਕਿੱਸਾ ਕਾਵਿ-ਧਾਰਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 44. ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ‘ਕਿੱਸਾ ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਂ ਕਿਸ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ?

ਉੱਤਰ : ਪੀਲੂ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 45. ”ਪੀਲੂ ਨੇ ਹੀਰ-ਰਾਂਝੇ ਦਾ ਕਿੱਸਾ ਲਿਖਿਆ।” ਇਹ ਕਥਨ ਠੀਕ ਹੈ ਜਾਂ ਗਲਤ ?

ਉੱਤਰ : ਗ਼ਲਤ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 46. ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਦੁਖਾਂਤਕ ਕਿੱਸਾ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?

ਉੱਤਰ : ਪੀਲੂ ਦਾ ‘ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਂ’।


ਸਾਰ : ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬਾਂ