akhan te Muhavare Archives

ਅਖਾਣ

ਅਖਾਣਾਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ 1. ਉਲਟਾ ਚੋਰ ਕੋਤਵਾਲ ਨੂੰ ਡਾਂਟੇ (ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਕਸੂਰਵਾਰ ਬੇਕਸੂਰੇ ਨੂੰ ਡਾਂਟੇ) ਵਾਕ : ਜਦੋਂ

ਅੱਖਾਂ ਅੱਗੇ ਹਨੇਰਾ ਆਉਣਾ (ਘਬਰਾ ਜਾਣਾ)—ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੁਆਲੇ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਘੇਰਾ ਦੇਖ ਕੇ ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅੱਗੇ ਹਨੇਰਾ ਆ ਗਿਆ। ਅੱਖਾਂ

ਮੁਹਾਵਰਿਆਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਇੱਟ ਖੜਿੱਕਾ ਲਾ ਰੱਖਣਾ (ਝਗੜਾ ਕਰਨਾ) — ਨੂੰਹ ਸੱਸ ਦੀ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਬਣਦੀ ਨਹੀਂ ਤੇ

ਸੱਜੀ ਬਾਂਹ ਹੋਣਾ (ਪੱਕਾ ਸਾਥੀ) — ਮਰਦਾਨਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸੱਜੀ ਬਾਂਹ ਸੀ। ਸੱਪ ਸੁੰਘ ਜਾਣਾ (ਦਿਲ ਢਹਿ

ਮੁਹਾਵਰਿਆਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਉਸਤਾਦੀ ਕਰਨੀ (ਚਲਾਕੀ ਕਰਨੀ)— ਮਹਿੰਦਰ ਬਹੁਤ ਚਲਾਕ ਮੁੰਡਾ ਹੈ। ਉਹ ਹਰ ਇਕ ਨਾਲ ਉਸਤਾਦੀ ਕਰ

ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਵਾਉਣਾ (ਤੋਬਾ ਕਰਾਉਣੀ) – ਨਵੀਂ ਨੂੰਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭੈੜੇ ਸਲੂਕ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰੇ-ਸੱਸ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥ

ਚੱਪਣੀ ਵਿੱਚ ਨੱਕ ਡੋਬ ਕੇ ਮਰਨਾ (ਸ਼ਰਮ ਨਾਲ ਮਰਨਾ) – ਜਦੋਂ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕੁੜੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਮੁੰਡੇ

ਮੁਹਾਵਰਿਆਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਟੁੱਟੇ ਛਿੱਤਰ ਵਾਂਗੂੰ ਵਧਣਾ (ਅੱਗੋਂ ਵਧੀਕੀ ਕਰਨੀ)—ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰ ਸਮਝ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਟ

ਗੋਦੜੀ ਵਿਚ ਲਾਲ ਹੋਣਾ (ਗੁੱਝੇ ਗੁਣਾਂ ਵਾਲਾ)—ਇਹ ਪਾਟੇ-ਮੈਲੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਾਲਾ ਆਦਮੀ ਗੋਦੜੀ ਵਿਚ ਲਾਲ ਹੈ। ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੀ ਲਿਖਦਾ

ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ‘ਤੇ ਲੂਣ ਛਿੜਕਣਾ (ਦੁਖੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਦੁੱਖ ਦੇਣਾ)—ਉਸ ਨੇ ਵਿਧਵਾ ਇਸਤਰੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਖੋਹਣ ਦੇ ਯਤਨ ਕਰ ਕੇ ਉਸ