Class 9th NCERT Punjabi Archives - Page 3 of 108

ਲੇਖ ਰਚਨਾ : ਮਨਿ ਜੀਤੈ ਜਗੁ ਜੀਤ

ਇਹ ਤੁੱਕ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਰਚਨਾ ‘ਜਪੁਜੀ’ ਵਿੱਚ ਅੰਕਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਪੰਗਤੀ ਅਧਿਆਤਮਕ ਸੱਚਾਈ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਕੁਝ ਗੁਣਾਂ ਤੇ ਕੁਝ ਔਗੁਣਾਂ ਦਾ ਧਾਰਨੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਇਹ ਗੁਣ, ਔਗੁਣ ਹੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ

ਸਾਡਾ ਮਨ ਅਣਗਿਣਤ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਇੱਛਾ ਪੂਰੀ ਹੋਣਾ ਲੋਚਦੀ ਹੈ। ਇਕ ਇੱਛਾ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ

ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖ਼ਬਰ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਨੌਜਵਾਨ ਅਫ਼ੀਮ, ਗਾਂਜਾ, ਚਰਸ ਸਮੇਤ ਪਕੜੇ ਗਏ।

ਲੋਕ-ਗੀਤ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਗੀਤ, ਜਿਹੜੇ ਆਪ-ਮੁਹਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹੋ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਹਰ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ,

ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਨਾਂ ਮੁੱਢਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ

ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਇੱਕ ਅਖੌਤ ਹੈ “ਵਾਦੜੀਆਂ ਸਜਾਦੜੀਆਂ ਨਿੱਭਣ ਸਿਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ”। ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਇੱਕ ਵਾਰ

ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਲਗ-ਭਗ ਰੋਜ਼ ਟੀ.ਵੀ. ਉੱਪਰ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਅਤੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਕੱਲੇ ਰਹਿ ਰਹੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ

ਮਨੁੱਖ ਸਮਾਜਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਹੈ। ਉਹ ਇਕੱਲਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ, ਉੱਠਦਾ-ਬੈਠਦਾ ਹੈ। ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ

‘ਸਾਹਿਤ’ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸ਼ਬਦ ‘ਸਾਹਿੱਤਯਮ’ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਰੂਪ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕੋਸ਼ਗਤ ਅਰਥ ਹਨ – ਸੰਯੋਗ, ਮੇਲ ਤੇ ਸਾਥ। ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਸਾਹਿਤ