CBSEEducationNCERT class 10thPunjab School Education Board(PSEB)

ਵਸਤੁਨਿਸ਼ਠ ਪ੍ਰਸ਼ਨ : ਤੂੰ ਮੇਰਾ ਪਿਤਾ ਤੂੰ ਹੈ ਮੇਰਾ ਮਾਤਾ


ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ‘ਤੂੰ ਮੇਰਾ ਪਿਤਾ ਤੂੰ ਹੈ ਮੇਰਾ ਮਾਤਾ’ / ‘ਮਿੱਠ ਬੋਲੜਾ ਜੀ ਹਰਿ ਸਜਣੁ’ / ‘ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਲੋਚੈ ਗੁਰਦਰਸਨ ਤਾਈਂ ਸ਼ਬਦ ਕਿਸ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੈ?

(A) ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ

(B) ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ

(C) ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ

(D) ਗੁਰੂ ਤੇਗ਼ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ।

ਉੱਤਰ : ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਰਚੀ ਹੋਈ ਬਾਣੀ ਦੱਸੋ।

(A) ‘ਗਗਨ ਮੈ ਥਾਲੁ’

(B) ‘ਅਕਿਰਤਘਣ’

(C) ‘ਉਜਲੁ ਕੈਹਾ ਚਿਲਕਣਾ’

(D) ‘ਤੂੰ ਮੇਰਾ ਪਿਤਾ ਤੂੰ ਹੈ ਮੇਰਾ ਮਾਤਾ’ /’ਮਿਠ ਬੋਲੜਾ ਜੀ ਹਰਿ ਸਜਣੁ’ /’ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਲੋਚੈ ਗੁਰਦਰਸਨ ਤਾਈ ।

ਉੱਤਰ : ‘ਤੂੰ ਮੇਰਾ ਪਿਤਾ ਤੂੰ ਹੈ ਮੇਰਾ ਮਾਤਾ’ /’ਮਿਠ ਬੋਲੜਾ ਜੀ ਹਰਿ ਸਜਣੁ /‘ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਲੋਚੈ ਗੁਰਦਰਸਨ ਤਾਈਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3. ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਨੁਸਾਰ ‘ਮਾਤਾ/ਪਿਤਾ/ਬੰਧੁਪ/ਭ੍ਰਾਤਾ/ਸਭਨੀ ਥਾਂਈ ਰਾਖਾ’ ਕੌਣ ਹੈ?

ਉੱਤਰ : ਪਰਮਾਤਮਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4. ਸਾਰੇ ਜੀਅ-ਜੰਤ ਕਿਸ ਨੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ?

ਉੱਤਰ : ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5. ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਸ ਦਾ ਗੁਣ ਗਾਉਣ ਨਾਲ ਮਨ ਨੂੰ ਠੰਢਕ ਪੈਂਦੀ ਹੈ?

ਜਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਾਰੀ ਖੇਡ (ਜੀਵ-ਜੰਤੂ) ਤੇ ਅਖਾੜਾ ਕਿਸ ਦਾ ਹੈ?

ਜਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ. ਕਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਧਿਆਉਣ ਨਾਲ ਮਹਾਂ-ਸੁਖ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?

ਉੱਤਰ : ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6. ਵਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਔਖਾ ਘੋਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿੱਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ?

ਉੱਤਰ : ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7. ਵਾਕਾਂ ਵਿਚਲੀਆਂ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ –

(ੳ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਧਿਆਉਣ ਨਾਲ ………. ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

(ਅ) ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ………. ਦਾ ਔਖਾ ਘੋਲ ਜਿੱਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਉੱਤਰ : (ੳ) ਮਹਾਂ-ਸੁਖ, (ਅ) ਵਿਕਾਰਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8. ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਕਥਨ ਠੀਕ ਹੈ ਤੇ ਕਿਹੜਾ ਗ਼ਲਤ?

(i) ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਅਸਲ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ, ਭਰਾ ਤੇ ਸਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਹੈ ।

(ii) ਪਰਮਾਤਮਾ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਸਭ ਥਾਂਈਂ ਰਾਖਾ ਹੈ ।

(iii) ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਸਾਰਾ ਖੇਲ ਅਖਾੜਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਹੈ ।

(iv) ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਸਭ ਕੁੱਝ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ ।

ਉੱਤਰ : (i) ਠੀਕ, (ii) ਠੀਕ, (iii) ਠੀਕ, (iv) ਗ਼ਲਤ।