CBSEEducationNCERT class 10thPunjab School Education Board(PSEB)

ਵਸਤੁਨਿਸ਼ਠ ਪ੍ਰਸ਼ਨ : ਅਕਿਰਤਘਣ


ਅਕਿਰਤਘਣ : ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ


ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ਕਿਸੇ ਇਕ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।

ਉੱਤਰ : ਅਕਿਰਤਘਣ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ‘ਅਕਿਰਤਘਣ’ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਨੂੰ ਮੰਦਾ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ?

(A) ਅਕ੍ਰਿਤਘਣਾਂ ਨੂੰ

(B) ਹੰਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ

(C) ਮਨਮੁਖਾਂ ਨੂੰ

(D) ਰਿਸ਼ਵਤਖ਼ੋਰਾਂ ਨੂੰ ।

ਉੱਤਰ : ਅਕ੍ਰਿਤਘਣਾਂ ਨੂੰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3. ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸ ਦਾ ਭਾਰ ਲਗਦਾ ਹੈ?

ਉੱਤਰ : ਅਕ੍ਰਿਤਘਣਾਂ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4. ਅਕ੍ਰਿਤਘਣ ਕੌਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?

ਉੱਤਰ : ਜੋ ਕਿਸੇ ਦਾ ਕੀਤਾ ਨਾ ਜਾਣਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5. ਮੰਦਿਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਮੰਦੇ ਕੌਣ ਹਨ?

ਉੱਤਰ : ਅਕ੍ਰਿਤਘਣ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6. ਵਾਕਾਂ ਵਿਚਲੀਆਂ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਵਿਚ ਢੁੱਕਵੇਂ ਸ਼ਬਦ ਭਰੋ :

(ੳ) ਧਰਤੀ ਨੂੰ …………. ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਭਾਰੀ ਨਹੀਂ ਲਗਦੀ ।

(ਅ) ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਪਰਬਤ, ਕੋਟ-ਗੜ੍ਹ, ਘਰ-ਬਾਰ, ਸਮੁੰਦਰ, ਨਦੀਆਂ, ਰੁੱਖ ਤੇ ਜੀਵ-ਜੰਤ …………ਨਹੀਂ ਲਗਦੇ।

ਉੱਤਰ : (ੳ) ਅਕ੍ਰਿਤਘਣ (ਅ) ਭਾਰੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਕਥਨ ਸਹੀ ਹਨ ਜਾਂ ਗ਼ਲਤ?

(ੳ) ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਪਹਾੜਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਚੁੱਕਣਾ ਔਖਾ ਹੈ ।

(ਅ) ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਘਰ-ਬਾਰ, ਕਿਲ੍ਹੇ (ਕੋਟ-ਗੜ੍ਹ) ਸਮੁੰਦਰ, ਦਰਿਆ, ਨਦੀਆਂ, ਦਰਖ਼ਤ (ਰੁੱਖ) ਤੇ ਜੀਵ-ਜੰਤੂ ਭਾਰੇ ਲਗਦੇ ਹਨ ।

(ੲ) ਧਰਤੀ ਲਈ ਅਕ੍ਰਿਤਘਣਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਚੁੱਕਣਾ ਔਖਾ ਹੈ ।

(ਸ) ‘ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਗਟਿਆ’ / ਦੇਖਿ ਪਰਾਈਆ ਚੰਗੀਆਂ / ਆਪਿ ਭਲਾ ਸਭੁ ਜਗੁ ਭਲਾ / ਅਕਿਰਤਘਣ ਕਰ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀ ਰਚਨਾ ਨਹੀਂ ।

ਉੱਤਰ : (ੳ) ਗਲਤ, (ਅ) ਗਲਤ, (ੲ) ਸਹੀ, (ਸ) ਗਲਤ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8. ‘ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ/ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ/ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ/ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਕਿੱਸਾ-ਕਾਵਿ ਦੇ ਕਵੀ ਹਨ।’ ਕੀ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਸਹੀ ਹੈ ਜਾਂ ਗਲਤ?

ਉੱਤਰ : ਗਲਤ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10. ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਕਦੋਂ ਹੋਇਆ ?

ਉੱਤਰ : 1559 ਈ: ਨੂੰ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11. ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਲਿਖਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਕਿਸ ਤੋਂ ਕਰਵਾਇਆ?

ਉੱਤਰ : ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਤੋਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12. ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਲਿਖੀਆਂ?

ਉੱਤਰ : ਚਾਲੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13. ਕਿਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ/ਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ‘ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਕੁੰਜੀ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?

ਉੱਤਰ : ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦੀਆਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14. ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਕਿਸ ਕਾਵਿ-ਧਾਰਾ ਦੇ ਕਵੀ ਹਨ?

ਉੱਤਰ : ਗੁਰਮਤਿ ਕਾਵਿ-ਧਾਰਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15. ਗੁਰਮਤਿ ਕਾਵਿ-ਧਾਰਾ ਦੇ ਕਿਸੇ ਇਕ ਕਵੀ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।

ਉੱਤਰ : ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ/ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ/ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16. ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਕਦੋਂ ਹੋਇਆ?

ਉੱਤਰ : 1637 ਈ: