ਬਹੁ-ਅਰਥਕ ਸ਼ਬਦ

---

1. ਉੱਤਰ – ਦਿਸ਼ਾ – ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਕੇ ਬੈਠੋ।

ਜਵਾਬ – ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਦਾ ਜਲਦੀ ਉੱਤਰ ਦਿਓ।

2. ਉਲਟੀ – ਪੁੱਠੀ – ਤੇਰੀ ਤਾਂ ਉਲਟੀ ਮੱਤ ਹੈ।

ਕੈਅ – ਬੱਚੇ ਨੇ ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਉਲਟੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।

3. ਆਨਾ – ਡੇਲਾ – ਤੇਰਾ ਆਨਾ ਲਾਲ ਹੋਇਆ ਪਿਆ ਹੈ।

ਸਿੱਕਾ – ਇੱਕ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਸੋਲਾਂ ਆਨੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

4. ਸਤ – ਖਟਾਸ – ਨਿੰਬੂ ਦਾ ਸਤ ਲੈ ਆਓ।

ਜਾਨ – ਨਿਰਮਲਾ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਸਾਹ ਸਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।

5. ਸਰ – ਸਰੋਵਰ – ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਰ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਤਾਸ਼ ਦੀ ਬਾਜ਼ੀ – ਇੱਕ ਸਰ ਵੱਧ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਜਿੱਤ ਗਿਆ।

6. ਹਾਰ – ਅਸਫ਼ਲ – ਅਸੀਂ ਮੈਚ ਹਾਰ ਗਏ ਹਾਂ।

ਅਖ਼ੀਰ – ਹਾਰ ਕੇ ਮੈਂ ਹੀ ਰਮਾ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ।

7. ਕਾਲ – ਸਮਾਂ –ਵਰਤਮਾਨ ਕਾਲ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰੋ।

ਕਮੀ – ਜੇ ਬਰਸਾਤ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਕਾਲ ਪੈ ਜਾਵੇਗਾ।

8. ਖੱਟੀ – ਕਮਾਈ – ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਖੱਟੀ ਕਰਮਾਂ ਵਾਲੀ ਮਾਂ ਹੀ ਖਾਂਦੀ ਹੈ।

ਖਟਾਸ – ਇਹ ਲੱਸੀ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਖੱਟੀ ਹੈ।

9. ਗੋਲਾ – ਗੋਲ ਅਕਾਰ – ਬੱਚਿਓ ਗੋਲਾ ਬਣਾ ਕੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਓ।

ਬਰਫ਼ ਦਾ ਗੋਲਾ – ਮੈਂ ਗੋਲਾ ਖਾਣਾ ਹੈ।

10. ਚੱਕ – ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਕੱਟਣਾ – ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਬੁੱਢੇ ਨੂੰ ਚੱਕ ਵੱਢ ਦਿੱਤਾ।

ਲੱਕੜ ਦਾ ਚੱਕ – ਗੁੜ ਚੱਕ ਵਿੱਚ ਬਣਦਾ ਹੈ।

11. ਡੰਡੀ – ਛੋਟਾ ਰਾਹ – ਇਹ ਡੰਡੀ ਸਿੱਧਾ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਫੁੱਲ ਦੀ ਟਾਹਣੀ – ਫੁੱਲ ਨੂੰ ਡੰਡੀ ਤੋਂ ਫੜ ਲਵੋ।

12. ਡੋਲ – ਭਾਂਡਾ – ਡੋਲ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਪੁਆ ਲਵੋ।

ਘਬਰਾਉਣਾ – ਦੁੱਖ ਵੇਲੇ ਬੰਦਾ ਡੋਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

13. ਧਾਰ – ਨਿਸਚਾ ਕਰਨਾ – ਮੈਂ ਧਾਰ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਖੂਬ ਮਿਹਨਤ ਕਰਾਂਗਾ।

ਤਿੱਖਾਪਣ – ਇਸ ਤਲਵਾਰ ਦੀ ਧਾਰ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਹੈ।

14. ਫੁੱਟ – ਵੈਰ – ਵਿਰੋਧ – ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਤਾਂ ਪੈਸਿਆਂ ਕਾਰਨ ਸਕੇ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫੁੱਟ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਇੱਕ ਫ਼ਲ – ਫੁੱਟ ਅਤੇ ਖ਼ਰਬੂਜਾ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਫ਼ਲ ਹਨ।

15. ਫੁੱਲ – ਫੁੱਲਣਾ – ਫੁਲਕਾ ਫੁੱਲ ਗਿਆ ਹੈ।

ਖੁਸ਼ ਹੋਣਾ – ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਭੈਣ ਫੁੱਲ ਗਈ।

16. ਪੱਟੀ – ਪੁੱਠੀ ਮੱਤ – ਉਹ ਸਭ ਨੂੰ ਪੁੱਠੀ ਪੱਟੀ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਜ਼ਖ਼ਮ ਬੰਨ੍ਹਣਾ – ਫੋੜੇ ਉੱਤੇ ਪੱਟੀ ਕਰ ਲਵੋ।

17. ਭਰ – ਠੀਕ ਹੋਣਾ – ਮੇਰਾ ਜ਼ਖ਼ਮ ਹੁਣ ਭਰ ਗਿਆ ਹੈ।

ਭਰਨਾ – ਬਾਲਟੀ ਭਰ ਗਈ ਹੈ।

18. ਵਾਰ – ਵਾਰੀ – ਹੁਣ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਤੇਰੀ ਵਾਰੀ ਹੈ।

ਦਿਨ – ਅੱਜ ਸ਼ਨਿੱਚਰਵਾਰ ਹੈ।

19. ਹਾਲ – ਹਾਲਤ – ਓਏ ਯਾਰ! ਤੇਰਾ ਕੀ ਹਾਲ ਹੈ?

ਵੱਡਾ ਕਮਰਾ – ਸਾਰੇ ਦਰਸ਼ਕ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਗਏ।

20. ਜੱਗ – ਭਾਂਡਾ – ਜੱਗ ਵਿਚ ਦੁੱਧ ਪਿਆ ਹੈ।

ਸੰਸਾਰ – ਸਾਰਾ ਜੱਗ ਰੱਬ ਦੀ ਸੁੰਦਰ ਰਚਨਾ ਹੈ।

---