Aukhe shabad (ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ)CBSEEducation

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ


ਅ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦ


ਅ : ਪੰਜਾਬੀ ਵਰਣਮਾਲਾ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸ੍ਵਰ ਅੱਖਰ, ਇਸਦਾ ਉਚਾਰਣ ਥਾਂ ਕੰਠ ਹੈ— ਇਕ ਨਾਹ ਸੂਚਕ ਸ਼ਬਦ ਜਿਹੜਾ ਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣਾਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਲੱਗ ਕੇ ਉਲਟ ਅਰਥ ਦਿੰਦਾ ਹੈ—ਜਿਵੇਂ: ਅਕਾਲ, ਅਸਮਰਥ, ਅਟੱਲ, ਅਨੀਤੀ ਆਦਿ (ਨਾ.) ਜਗਤ, ਵਿਸ਼ਵ, ਅੱਗ, ਬ੍ਰਹਮਾ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ, ਪਵਨ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ

ਆਊ : ਇੱਕ ਯੋਜਕ ਸ਼ਬਦ, ਇਕ ਅਗੇਤਰ ਜਿਵੇਂ ਅਉਗਣ

ਅਉਸਰ : ਮੌਕਾ, ਸਮਾਂ, ਵੇਲਾ, ਪ੍ਰਸੰਗ

ਅਉਖ : ਔਖ, ਕਠਿਨਾਈ, ਮੁਸ਼ਕਲ

ਅਉਖਦ : ਔਸ਼ਧੀ, ਦਵਾਈ, ਦਵਾ, ਜੜ੍ਹੀ-ਬੂਟੀ, ਦਾਰੂ

ਅਉਖਾ : ਮੁਸ਼ਕਲ, ਮੁਸੀਬਤ, ਔਖ ਵਿਚ, ਦੁਖੀ

ਅਉਗੁਣ : ਔਗੁਣ, ਕਮੀਆਂ, ਕਮੀ, ਦੋਸ਼

ਅਉਗੁਣਿਆਰਾ : ਅਵਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ, ਦੋਸ਼ੀ, ਐਬੀ

ਅਉਘਟ : ਦੇਖੋ ਅਵਘਟ

ਅਉਘੜ : ਜਿਸ ਨੇ ਘਰ ਬਾਰ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ, ਅਉਧੂ, ਫ਼ਕੀਰ, ਜੋਗੀਆਂ ਦਾ ਇਕ ਫਿਰਕਾ, ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਉਪਾਸ਼ਕ, ਸ਼ੈਵ

ਅਉਧ : ਉਮਰ, ਆਯੂ, ਮਿਆਦ, ਹੱਦ, ਸੀਮਾ

ਅੰਸ਼ : ਹਿੱਸਾ, ਟੋਟਾ, ਖੰਡ, ਟੁਕੜਾ, ਭਾਗ

ਅਸ : ਅਜਿਹਾ, ਐਸਾ, ਘੋੜਾ, ਫੈਲਣਾ, ਭੋਗਣਾ, ਚਮਕਣਾ

ਅਸਹ : ਨਾ ਸਹਿਣ ਯੋਗ, ਜੋ ਸਹਾਰਿਆ ਨਾ ਜਾ ਸਕੇ

ਅਸ਼ਕ : ਅੱਥਰੂ, ਹੰਝੂ

ਅਸ਼ਕੇ : ਸਦਕੇ ਕੁਰਬਾਨ

ਅਸੰਖ : ਗਿਣਤੀ ਤੋਂ ਪਰੇ, ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ, ਅਣਗਿਣਤ

ਅਸੰਗਤ : ਅਯੋਗ, ਨਾਮੁਨਾਸਬ

ਅਸਗੰਧ : ਇਕ ਦਵਾਈ ਜੋ ਪੇਟ ਦੇ ਕੀੜੇ, ਖਾਂਸੀ, ਦਮਾ ਆਦਿ ਠੀਕ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਬਲ, ਤਾਕਤ, ਜੁਆਨੀ ‘ਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦੀ ਹੈ

ਅਸਗਾਹ : ਅਥਾਹ, ਬਹੁਤ ਹੀ, ਅਗਾਧ

ਅਸਚਰਜ : ਹੈਰਾਨ, ਅਦਭੁਤ, ਅਚੰਭੇ ਵਾਲਾ, ਵਿਸਮੈਕਾਰੀ

ਅਸਚਰਜਤਾ : ਹੈਰਾਨੀ, ਅਚੰਭਾ

ਅਸ਼ਟ : ਅੱਠ, ਅੱਠ ਦੀ ਸੰਖਿਆ, 8

ਅਸ਼ਟ ਸਿੱਧੀ : ਯੋਗ-ਸਾਧਨਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਅੱਠ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਜਾਂ ਕਰਾਮਾਤਾਂ , ਜਿਵੇਂ :

1. ਅਣਿਮਾ : ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਹੋ ਜਾਣਾ

2. ਮਹਿਮਾ : ਵੱਡਾ ਹੋਣਾ

3. ਗਰਿਮਾ : ਭਾਰੀ ਹੋ ਜਾਣਾ

4. ਲਘਿਮਾ : ਹੌਲਾ ਹੋ ਜਾਣਾ

5. ਪ੍ਰਾਪਤਿ : ਮਨਚਾਹੀ ਵਸਤੂ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲੈਣੀ

6. ਪ੍ਰਾਕਾਮਯ : ਮਨ ਦੀ ਬਾਤ ਬੁੱਝ ਲੈਣੀ

7. ਈਸ਼ਿਤਾ : ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਸਭ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਣਾ

8. ਵਸ਼ਿਤਾ : ਸਭ ਨੂੰ ਵੱਸ ਕਰ ਲੈਣਾ

ਅਸ਼ਟਦਸ : ਅਠਾਰਾਂ, 18, ਅਠਾਰਾਂ ਪੁਰਾਣਾਂ ਤੋਂ ਭਾਵ

ਅਸ਼ਟਧਾਤ : ਅੱਠ ਧਾਤਾਂ ਜਿਵੇਂ :- ਸੋਨਾ, ਚਾਂਦੀ, ਤਾਂਬਾ, ਜਿਸਤ, ਪਾਰਾ, ਕਲੀ, ਲੋਹਾ, ਸਿੱਕਾ

ਅਸ਼ਟਪਦੀ : ਇਕ ਕਾਵਿ ਰੂਪ, ਅੱਠ ਪਦਿਆਂ ਦੀ ਰਚਨਾ

ਅਸ਼ਟਮੀ : ਚਾਨਣ ਅਤੇ ਹਨੇਰੇ ਪੱਖ ਵਿਚ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਦੀ ਅੱਠਵੀਂ ਤਿਥਿ

ਅਸ਼ਟਾਂਗ : ਅੱਠ ਅੰਗ (ਯੋਗ ਦੇ ਅੱਠ ਅਗੇ-ਯਮ, ਨਿਯਮ, ਆਸਨ, ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ, ਪ੍ਰਤਯਾਹਾਰ, ਧਾਰਣਾ, ਧਿਆਨ, ਸਮਾਧੀ

ਅਸ਼ਟਾਂਗ-ਪ੍ਰਣਾਮ : ਅੱਠਾਂ ਅੰਗਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਪ੍ਰਣਾਮ, ਇਸਨੂੰ ‘ਦੰਡਵਤ ਪ੍ਰਣਾਮ’ ਵੀ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਮ ਦੇ ਅੱਠ ਅੰਸ਼ ਇਹ ਹਨ : ਗੋਡੇ, ਪੈਰ, ਹੱਥ, ਛਾਤੀ, ਸਿਰ, ਬਾਣੀ, ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ, ਅੰਤਹਕਰਣ

ਅਸ਼ਟਾਵਕਰ : ਇਕ ਰਿਖੀ ਜਿਸਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਅੱਠ ਵਲ ਪੈਂਦੇ ਸਨ।